Kto ty jesteś?

— Kto ty jesteś?
— Polak mały.
— Jaki znak twój?
— Orzeł biały.
— Gdzie ty mieszkasz?
— Między swemi.
— W jakim kraju?
— W polskiej ziemi.
— Czym ta ziemia?
— Mą Ojczyzną.
— Czym zdobyta?
— Krwią i blizną.
— Czy ją kochasz?
— Kocham szczerze.
— A w co wierzysz?
— W Polskę wierzę.
— Coś ty dla niej?
— Wdzięczne dziecię.
— Coś jej winien?
— Oddać życie.

Autor: Władysław Bełza

Poeta Władysław Bełza ponad sto lat temu napisał: znany każdemu polskiemu dziecku wiersz Kto ty jesteś? Kiedyś polskie mamy uczyły go razem z pacierzem, bo ten krótki utwór odpowiada na najważniejsze pytania Polaka i najlepiej uczy, jak kochać ojczyznę.

Bełza pisał swoje utwory w czasach, gdy Polska była w niewoli, pod zaborami. Choć nasi przodkowie nie mieli wtedy własnego państwa, potrafili zachować polski język, zwyczaje i kulturę. Nie zapomnieli też o swojej historii, z której czerpali siłę do przetrwania. Władysław Bełza przypominał to co w naszych dziejach było wzniosłe, uroczyste, poważne i piękne. W swoich wierszach zwracał sie do "polskiego chłopięcia" i do "polskiej dzieweczki", mówiąc im, że najważniejsze jest umiłowanie ojczyzny. Poeta wierzył, iż Polska będzie kiedyś wolna, a stanie się tak dzięki Bożej pomocy Dlatego głosił potrzebę miłości Boga, ludzi i natury, zwłaszcza ziemi rodzinnej. Nawoływał do bezgranicznego oddania się sprawie ojczyzny. Mówił o miłości do języka polskiego, mówił o poszanowaniu i czci dla polskich tradycji narodowych. Przekonywał, że "jeszcze Polska nie umarła, póki my żyjemy...". Przywoływał wielkich Polaków - władców, wodzów, twórców kultury - jako wzory do naśladowania.

Bełza był człowiekiem pogodnym, życzliwym, o niespożytej energii, bardzo dowcipnym i zawsze w dobrym humorze. Poprzez wiersze dla dzieci - jak sam pisał - chciał „zaszczepić w młodziutkich sercach miłość i cześć dla tej ziemi, która je wykarmiła, i ukołysać je wspomnień ojczystych urokiem".

Władysław Bełza przez 40 lat mieszkał we Lwowie i tam zmarł w styczniu 1913 roku. Po pogrzebie, na który przyszło prawie całe miasto, pisano, że był poetą, „który uczył dzieci najlepiej kochać Polskę", i że jego książki będą zawsze czytane, a on nie zostanie nigdy zapomniany. I choć dzisiaj prawie każde polskie dziecko zna odpowiedzi na pytania z wiersza Kto ty jesteś?, to niewielu wie, jak się nazywał ich autor.

Joanna Wieliczka-Szarkowa